çerkezler kimdir?

Kafkas diyasporasında, Kafkasya'dan sürgün edilen tüm halklar Çerkes adıyla anılmıştır. Örneğin, İskit-Sarmat-Alan kökenli Asetinler, ırk ve dil olarak Çerkeslerle bir bağlantısı bulunmamasına rağmen, diyasporada Çerkes olarak adlandırılır. Kaldı ki, kültür zaten tamamen ortaktır. Bölgenin tamamını kapsayan bir Çerkes-Kafkas kültürü zaten mevcuttur. Ayrıca, Çeçenler ve Dağıstan halkalarından olan Lak, Tabasaran, Dargi, Lezgi gibi halkar da zaman zaman Çerkes adıyla ifade edilmekle beraber; Karaçay, Kumuk, Nogay, Balkar gibi Turani kökenli Kafkas toplulukları Çerkes adıyla anılmazlar.

 Kabileleler şeklinde örgütlenen Çerkes halkının en kalabalık kabilesi "Adıge"lerdir. Adıgeler de kendi içlerinde boylara ayrılmakta olup, başlıca boyları şöyledir: Abzeh, Besleney, Bjedugh, Çemguy, Hatıkuey, Jane, Kabardey, Mamxegh, Şapsığ. Aynı dilin farklı şivelerini konuşan bu 9 grup, kendilerine ortak olarak "Adıge" adını verirler. Bunun yanısıra, Kafkasyanın yerli halklarından olan Abhaz-Abaza halkı da Çerkeslerle aynı kökenden gelmekte olup, şahsi ifade tarzlarından kaynaklanan birtakım farklılıklar haricinde Çerkes adıyla anılmaktadır. Zaten Adıge ve Abhaz dillerinin, aynı kökenden gelmiş ve ortak bir dilin iki ayrı kola bölünmesi şeklinde ortaya çıkmış oldukları, bilimsel olarak ıspatlanmış bir gerçektir. Ayrıca, Abhazlara ve Adıgelere komşu olan ve onlarla aynı kökenden gelen "Ubıh"lar da bir Çerkes boyudur. Kısacası, "Çerkes" kelimesini, kökene dayanan bir açıklama ile; "Adıge, Abhaz-Abaza ve Ubıh" olarak tanımlayabiliriz.

Çerkesler günümüzde, anayurtları Kuzey Kafkasya'nın yanısıra; Türkiye, Ürdün, Suriye, Mısır, ABD, Arnavutluk, Libya, İsrail, Irak gibi birçok ülkede, dağınık ve birbirlerinden habersiz bir şekilde yaşamaktadırlar. Anayurt Kafkasya'daki Çerkes nüfusu, tüm dünyadaki Çerkes nüfusunun ancak yüzde ikisi-üçü kadardır. Anayurttaki bu nüfus azlığının nedenleri arasında, sürgün edilen insan sayısının fazla olması, Çerkeslerin Kafkasya'da kalan kısmının soykırıma uğraması, Rus devletinin uyguladığı biliçli asimilasyon politikası...gibi nedenler sayılabilir.